Nacionalni forum „Nauka za budućnost“: Mladi istraživači i stručnjaci o izazovima i potencijalima nauke u Crnoj Gori

U Naučno-tehnološkom parku u Podgorici juče, 17. decembra 2025. godine, održan je Nacionalni forum „Nauka za budućnost“, završni događaj projekta „Istraži i inspiriši: nauka za budućnost“, koji je Mreža za evropske politike – MASTER realizovala tokom prethodnih 12 mjeseci u partnerstvu sa organizacijom Montenegro Robotics, uz podršku Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija.

Značaj Foruma ogleda se u tome što su na jednom mjestu objedinjeni ključni rezultati projekta, nalazi sprovedenog istraživanja, iskustva mladih istraživača, kao i stavovi relevantnih aktera iz institucija, akademske zajednice i civilnog sektora. Forum je zamišljen kao prostor dijaloga i susreta mladih zainteresovanih za nauku – koji predstavljaju primarnu ciljnu grupu projekta – sa donosiocima odluka i stručnjacima, sa ciljem jačanja komunikacije i podsticanja zajedničkog promišljanja o budućnosti nauke u Crnoj Gori.

Forum je uvodnim obraćanjem otvorila mr Andrea Popović, izvršna direktorica Mreže za evropske politike – MASTER, koja je naglasila značaj zadržavanja mladih istraživača u Crnoj Gori i potrebu da se nauka postavi kao temelj svih javnih politika i odluka.

U nastavku događaja predstavljeni su rezultati istraživanja i projekta, kao i dokumentarni film snimljen u okviru projekta. Podsjećamo da je u okviru projekta „Istraži i inspiriši: nauka za budućnost“ sprovedeno sveobuhvatno istraživanje o položaju i izazovima u oblasti nauke u Crnoj Gori, na osnovu kojeg je objavljena tematska publikacija sa primjerima dobre prakse iz država članica Evropske unije. Takođe, realizovan je trodnevni Kamp nauke u Plužinama za mlade iz različitih krajeva Crne Gore, snimljeno je i objavljeno pet epizoda podkasta posvećenih nauci i mladima, kao i dokumentarni film koji na autentičan način prikazuje iskustva istraživača i potencijal nauke kao pokretača društvenih promjena.

Centralni dio Foruma činila je panel diskusija na kojoj su učestvovali renomirani stručnjaci i predstavnici akademske i naučnoistraživačke zajednice.

Akademik dr Predrag Miranović iz Crnogorske akademije nauka i umjetnosti govorio je o ulozi nacionalnih naučnih institucija u prepoznavanju i podršci mladim talentima, ističući da su kontakti koje mladi istraživači ostvaruju tokom karijere od izuzetnog značaja, ne samo u Crnoj Gori već i u međunarodnom kontekstu, te da je prirodno da najbolji odlaze tamo gdje postoje najbolji uslovi za rad.

Dr Zoran Dabetić, državni sekretar u Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, ukazao je na značaj zasnivanja javnih politika na naučnim dokazima, naglasivši da takav pristup u Crnoj Gori još nije dovoljno razvijen zbog nedostatka strateškog planiranja, ali je izrazio optimizam u pogledu budućih potencijala.

Dr Milica Vukotić, prorektorka Univerziteta Donja Gorica, istakla je potrebu snažnije saradnje između državnih i privatnih univerziteta, naglašavajući da je Crna Gora premala da bi se dijelila i da izolacija u nauci onemogućava stvarne i održive promjene.

Profesor dr Radovan Stojanović sa Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta Crne Gore govorio je o važnosti modernizacije obrazovnih programa i praćenja savremenih tehnoloških trendova, ocijenivši da je ostvaren značajan napredak, ali da je neophodno osnivanje novih instituta i naučnih centara, kao i redefinisanje uloge profesora kao mentora koji prate savremene tokove.

Mr Ivan Martinović, dobitnik nagrade za najbolji naučnoistraživački rad u oblasti vještačke inteligencije, govorio je o značaju neformalnih inicijativa i inovativnih pristupa u razvoju mladih istraživača, ističući da su upravo takve inicijative ključne za jačanje naučnoistraživačke scene u Crnoj Gori, uz naglasak da se fokus mora staviti na kvalitet, a ne samo na broj prilika koje se nude mladima.

Mreža za evropske politike – MASTER nastaviće sa aktivnostima usmjerenim na jačanje kapaciteta mladih, unapređenje dijaloga između naučne zajednice i donosioca odluka, kao i pružanje podrške razvoju kvalitetnog i održivog naučnoistraživačkog sistema u Crnoj Gori, uz uvjerenje da je ulaganje u nauku ulaganje u budućnost društva u cjelini.